Холдор Вулқоннинг ижодий саҳифаси.

Мизхаппарнинг ўттиз  олтинчи мактуби   

 Кеча дўсларимди кўриб келей деган махсатминан ўтигимди кийип   чўчқахонага бордим. Ойдин кеча. Осмонда ой пориллаб чигит экилган Чапайип калхўз талаларини   ёритмағда.  Ойдиндаги пилонкали талаларди кўриб пайкалларди сув босиб кетибдими деппан. Буйтип    қулақ   сосам,  гузар   томонда   лайча    итлар  ховотирликминан  хуряпти. “Эхтиятўлинар, Мизхаппар қоссоп дўсларини янига кетяпти. Тағин бита – ямпамизди тутиб, сўйиб, теримизди  шилиб ,  ошлаб,  адманка   телпак   қиб   тейламасин” деп  бошқа   итларди огохлантиришди  шкиликта   жонворлар. Мен чўчқахонага борсам, Қурумбўй белкуракминан чуқур қазиятканакан. Мамадиёрминан Йўлдашвўй Қурумбўйга ялинишяпти. Йўлдашвўй : - Камандур, бу нийятиздан қайтинг. Сабрлик бўнг. Ўзингизга ўзингиз қабр қазиманг. Айб бўлади – деса, Мамадиёр: - Тарш маршал, кўрпага аччиқ қиб бургага ўт қўйманг – деп ёлвораритти. Мен Қурумбўй қазияткан хандагди янига бориб: - Хорманг, камандур! - дедим. - Бор бўнг, қизиляланғаяқ Мизхаппар – деди Қурумбўй белкуракминан юқорига турпақ отип.

• Ҳа, астўйдил? Акўп қазип хандак жангига тайяргаллик кўряпсими? - дедим мен яна.

• Йўқ, қизиласкар Мизхаппар, мен золим хўкматка аччиқма – аччиқ тириклай кўмилмақчиман, век воле не видать - деди Қурумбўй. Мен хойран бўп қолдим. Қурумбўй яна ишдан тўхтамай гапида довом этти: - Ахир, ўзиз ўйленг, гувардия қизиласкар, қачангача чидаш мумкин бу одалатсизлик ва мотанатсизликка?! Хўкмат муна салкам чорак асрдан бери алвон турлик баханаларминан партиямизди рўйхаттан ўткизмаса! Дўлат бошқарув ўрганларидан бизга квота ажратмаса! Буям оздей “Одалат ва мотанат” деган газийтамиздиям бошига сув қуйишти! Қишлағда сувит йўқ, газ йўқ! Ишлей десенг завут - пабрикаларди ускуналаригача ташмачилар ташиб кетган! Очкўз, хорамхўр рахпарлар, порахўр бўшлиқлар халқ молиятини кистага урса! Мардум водаперевот йўғлиги тупайлик зовурдаги зах, сизот сувларди ичса! Кредит олей десанг, қайтарма тўлов миқдори кредитти ўзиданам кўп. Боре, кўрмейинам, куймейинам деп Расийагами, Кариягами қулчиликка жўнаворей десанг, йўлкирага пул йўқ! Шуям ҳаётми, энди? Ўлганди устига тепкандей юз тузилиши Дерсу Узалага ўхшейдоғон ёрим, Қорявону нораста парзанларимизди бизнесмент эрига тейлап Дубайга кетворипти! У ҳозир “Буржуларап” деган хашамахлик мийманхонада хизмат қилятканиймиш! Паззззор! қизиласкар Мизхаппар! Паззззўр! Силардан интимос, менга халақит бемей туринар! Қабртира тайярўғанда ўзим айтаман, устимдан турпақ тортасилар – деди Қурумбўй. Мен Қурумбўйди яна инсопка чақирдим: - Камандур, Ғиладемир Илич Лелим бувамминан Кирписка инамди  арвойини  чириллатменг! Самазахоронениени   зудликминан   тўқтатинг! Расми, буюк инсонларди буйтип турпаққа кўмишмейди. Мавзолейларга кўргазмали қурол қиб қўйишади. Бизам сизди жасатизди мўмиёлап қопқоғи айнаклик чўчқани охурига соп описимизди мавзалей қиб мен, Мамадиёр, Йўлдашвўй учовимиз ҳар куни навбатминан чўчқахонани олдида часавўй турмасак халқимиз асло кечирмейди - дедим мен. Қурумбўй барибир ўз билганидан қолмей ўзига ўзи лахат қазийвурди. Охири чарчап тўхтади дагин, юзидаги терларини шнелига артип, бўдёнопкасини чечип, бошидан ховури чиғип ўтирганича “Перекур” деди. Кегин одамди соғлигига пойдалик , витамин бўлади деб Ажириқ, Талха, Исмалоқлардан юлиб трубкасига тиғип туташтирип чекти. Бир маҳал Йўлдашвўй кутилмаганда : - Олтииииин! Олтиииин! - деп бақирди дагин, ойди шуъласида ялтираб турган тангага ўзини тейлади. Биз тейланишка улгирмей қолдик. Йўлдашвўй олтин тангани оп тизғираганича қишлаққа қорап чизворди.

• - Қизил эшшак Йўлдашин, қаёққа?! Партиямизди мулкига хиёнат қименг! Кўпчиликди рисқи бир куни тешип чиғади! Мухалипатка хиёнат этменг! Революсион камкет номиминан буюраман! - деди Қурумбўй. Лекин Йўлдашин тўхтамади. Қорасак, Йўлдашвўй қочиб кетяпти. Шунда Қурумбўй қўлидаги белкуракти қулочкашлап отувди белкуракка аяғи илашип Йўлдашвўй юзтубан ерга йиқилди. Биз унга вахший бўриларди сингари тейланип тагимизга босвоп урип қўлларини қайрип, панжаларидан олтин тангани ажратип олишка муваффақ бўлдик. Қурумбўй олтин тангани чишлап кўрди дагин: - Вишший проба. Настояшая золота шишнасатий век, воле не видать – деди. Биз суйиниб : - Яшасин, одалат ва мотанат! - деп ҳайқирдик. Шуйтип десангиз, Сайтмират ака, архиоложик қазувди довом эттирип ой Тяншон тоғлари ортига бош қўйгунча ер кавлап чўчқахонани атропини  "Марис"  пилонетасига  ўхшатип тейладик. Лекин бошқа олтин тополмадик. Шунгаям шукр деп эттаминан сессияни қоролини чиғордик дагин, тангани сотиш учун тилла бозорига жўнадик. Қоренг, биз бахтти истаб юрўриппиз, бахт бўса бечара бизди ахтариб юрганакан. Қурумбўй аптабўзда бекар кетмей, ҳамма ёмонликлар бекарчиликдан кеп чиғади деп тилла тангани шинелига ишқаб ялтиратятувди бир кўк дўппи кийган эллик – олмиш яшлардаги мўйсапт хардор илашти. У совдалашип : - Укалар, муни менга сотппеяқалинар. Эвазига ўлик мол бераман. Пулди мақасилар. Хозир пулларга ишаниб бўлама? Сўмди қадри ҳалқимизданам беттар қадрсизланиб кеткан. Дўллергаям, еврогаям ишанч йўқ. Мен Бир пайитлари РайПода тағарабетми, тавараветми бўп ишлаганимда 120 қоп унди ўғиллаб ертўлага босип қўювдим. Ўша унларди тилла тангенарга айрибошлашим мумкин. Дастапкасиям мени мўйнимга. Трактир кираниям тўлейман демақчиман – деди. Биз ишимизди осон путканидан хурсантўлип бор – борака қилдик. Кўк дўппилик хардор 120 қоп унди трактирга босип чўчқахонага элтиберди. Биз унларди штапканселяримизга саржинлап қўйдик. Қурумбўй шинелидаги унларди гардини будёнопкасиминан қоқип – силтип чўчқани охурига ўтирди дагин: - Энди муни ювмасак бўмейди. Ундан икки қопини Йўлдашвўйга юкленарта, қишлаққа оборип сотип арағминан закска апкелинар – деди. Биз хўп бўлади деп Мамадиёр икаламиз икки қоп унди Йўлдашвўйга юклап қишлаққа қорап жўнадик. Махалла камкетти идорасига етканимизда махалла камкет кеп “Бу ун сотиладими?” деди. - Ҳа, сотилади. 1 инжи сорт Саратипти уни - дедик. Орзон бўса иккала қоптаги ундиям сотволаман – деди маҳалла камкет. Биз шуйтип унди маҳалла камкетка пуллаб у берган пулларга тўртта вийнаминан йигирмата пийва, битта шалпанский, беш – ўнта қурт сотволдик дагин Чўчқахонага қайтип кеп майишатти бошлавордик. Кайпият кўталлип Қрумбўй “Чўчқахона илҳомлари ” девонига кириткан янги шеърларидан ўқиди. Мамадиёр бир аяғи йўқ истолимизди чоп ашилла айтти. Йўлдашвўй ишва қилиб ўйинга чуша бошлади

• Хақиқий ошино пайдо бўлур бегоналардан ҳам,

• Бироқ бегона пайдо бўлғуси ҳамхоналардан ҳам.

• Ақл конида бир сўз бор, ки бозори ҳақиқатда,

• Унинг ҳар жумласи қиммат турар дурдоналардан ҳам.

• Деди Лайло менинг ишқимни ҳеч ким айб этолмайдур,

• Чиқар оқил киши Мажнун каби девоналардан ҳам.

• Фидо бўлғил деди халқим, дедим минг марта бўлсамчи.

• Садои дора каллосин тикиб мардоналардан ҳам...

Шу пайт базмди белига тевип чўчқахона остонасида Маҳалла Камкет пойда бўлди. Янида телбахранителиям бор. Қора кўзайнак тақвоп тўхтамей чақич чайнаяпти. Ҳар замонда сўлагини ютиб қўяди. Ютингани дуволларгаям, кавакларгаям эшитилди назаримда. Йўлдашвўй шашиб вийнани қўйнига яширди.

• Аблах прибгарлар! Ҳуббихонминан мени уйимга ўт қўйворганларинг озмиди? Ҳотиним янги ундан нон қилейк деп тоғорага сув соб ҳамир қилип қўллари албастрминан билла тоғорада қатиб қолдию! Албастрдиям ун деп сотасами , номахлар?! Берган пулларимди қайтариб бериш! - деди йеғламсирап маҳалла камкет. Бу гапти эшитип Қурумбўй ўннидан турди дагин , маҳалла камкетка яқинлашти: - Тухмат қима! Сен ўзинг унди ўннига албастрди алмаштириб қўйип дунё ҳамжамияти олдида партиямизди обрўсизлантирмақчисан?! Пулингди ҳозир қайтаролмимиз. Партиямизди ғазнасида капейкаям йўқ - деди у.

  Жанжалга Маҳалла камкетти телбахранители аралашти: - Э, уч киши бошлиқ номи бору ўзи йўқ партиянгди нимасини обрўйсизлантирамиз, психбанисадан қочган удастиналик  жинни! Сен яхшиси унларингди тепширип кўр, қуруқ! - деди телбахранитель.

• Агар ундан албастр чиқмаса, ҳақорат қиғанинг учун иккаленгдиям каллангди оламан – деди Қурумбўй. У шуйттип ўтигини қўнжидан ханжарини об қоплардан бирига урди дагин, ҳанжарди қайта суғирди. Кегин ҳанжар тиғидаги унди ялаб кўриб баттар ғазабланди: - Ў, ҳарамидан бўған кўк дўппилик  қриса! Бизди алдаб кетипти! Фуфло!.. Қурумбўй шундей деп бақириб бошқа қоплардиям ҳанжариминан икс – икс шаклида қирғип тилка - пора қиб тейлади. Кегин уяттан қизариб – татарип Маҳалла камкеттан узр сўради. - Узр, катта, пулизди эттага қайтарамиз – деди. Маҳалла камкет ғудрана – ғудрана телбахранителиминан билла қишлаққа қорап кетти. Биз эттасига уйларди шпатлевка қиб, бўяб – сўяб юрадиган бир малярга албастрларди соттик дагин пулини Маҳалла камкетка обориб бердик. Қоренг энди, Сайтмират ака. Шунақаям бўлама? Бу одамлар бир – бирини алдамастан яшомейдими дийманда. Ҳа, ҳар бандага Худо инсофу тавфиқ ато қисин. Майли эмаса. Яна линолиум парчасига путилган ҳатта учрашкунча ҳайр. Эҳтиромлар ила укангиз гувардия қизиласкар Мизхаппар.

10 инжи апрель, 2009 инжи йил. Кундуз сохот 2:18.

Чапайип калхўзи.