Холдор Вулқоннинг ижодий саҳифаси.

Мизхаппарнинг йигирма тўртинчи мактуби

Кеча этталап ўгай онамди : - Мизхаппаржон, улим, чойингди ичвомесами - дийишигаям қорамей қоратеминан трнопка қп чўчқахонага борсам, Қурумбўй , Йўлдашвўй, Мамадиёр учаласи бақир – чақир қп каламиш ўлтирятканакан.

- Ии, ана, сиз томонга қочти, ўртақ камандур, уринг! – деди Мамадиёр.

- Аҳа, кўрдим, кўрдим! - деди Қурумбўй. Кегин қўлидаги қизил ғишти қулочкашлап турип каламишка отувди ғишт нишонга тийип каламиш тил тортмей ўлди. Йўлдашвўй каламушти ўлигини думидан кўтарип Қурумбўйди махтади: - Э, снайпер бўпкетинге, камандур. Мийясини чийип қўйдизта ўзиям! Энди бугундан бошлап мен сизга ўртақ маршал деп мрожат қиламан - деди.

- Ҳаааа, энди бу каламишти терисини шилип, ошлап у теридан камандурга генралский папахаминан қўлқоп тикип сўвға қмасак бўмейди - дедим мен.

- Тувра - деди Мамадиёр. Йўлдашвўй каламишти ўлигини менга узатип : - Ма, Мизхаппар, сен ҳар холда қоссобсан. Ўзинг яхшилап терисини шил – деди. Мен хўп деп пичағимди оп тиғини шимимди камарига қайрап энди каламишти терисини шилмақчи бўлувдим уни аяғидаги халқага кўзим чушти. Халқадаги ёзувди ўқип хойран бўпқолдик. Унда шундей ёзувлар боракан:

- Иқтисодиётти издан чиқаришка мўжжалланган биологик қурол учун махсус КЛОНлаштирилган дурагай каламиш. Қутулип қоса одамга тейланиши мумкин. Ўта эхтиёткор, маккор махлуқ. Бу тоипа каламишлар қизилларди китопига киритилгани учун нафақат ўлдириш , уриш ёки сўкиш, хатто сенлаш ҳам тақиқланади. Бу семиз жирканч каламишлар халқаро қонунларминан химоя қилинади. Мўйнида радиомўйинбоғиям бор. Имзо. Биолог Балалайкин.

Ёзувди ўқип хойран бўп турувдик , Қурумбўйди калласига пиласўпик пикр келди шклик, оташнапас шойирга ўхшап қўлларини буйтип каламишка қорап шғр айтти:

Каламиш айййй, каламиш!

Қавминг гала – галамиш!

Халқ мулкини ўғирлап еб,

Буйтип қорнин силамиш!

Ўвпариииииин! Ўвпариииииин! - деп бақирворди шғрдан тасирланип Йўлдашвўй. Мушоирани Мамадиёр довом эттирди6

Жирканч аҳли каламиш,

Дехқон молин таламиш!

Уни боқиб семиртирган,

Элнинг жойи даламиш!

Тасаннооооооо! Тасаннооооооо! Деп бақирди Йўлдашвўй. Кегин: - менгаям пиласўпик илхом келди - деп шехрди якунлади:

Каламишбой, каламиш!

Йўлдаш бошинг силамиш!

Ғиштман урип ўлтирган Миз,

Хаппар деган боламиш!

Биз шуйтип баҳри – байт айтип кулишип турувдик, чўчқахонани ховлисига битта енгил мошина кеп тўқтап ундан дўндиққина жувон чушти дагин, биз томонга қорап юрди. У бизга яқин кеп: - Кечирасилар, Қурумбўй акани кабинетлари шу описка жейлашканми? - деди қизил зўнтигиминан чўчқахонага ишора қп. - Қурумбўй менман, нимейди ? – деди камандур қовоғини соб. Бу гапти эштип аёл суйинип кетти: - Сиз ўшами?! Наҳотки, сиз ўша бюк шахис, қоғаз уруши қоҳрамани Қурмбўй ака бўсез?! Мен сизди қора кастим - брук кийган, галустик тақип дипламат кўтариб юрадиган, шлампалик, бир аяғи йўқ, иягини асколка учириб кеткан одам бўса керак деп ўйлариттим. Сиз бўса апчарка итти тагигаям собўмедоғон кийимларди кийвоп кибру ховога берилмей оддий ходимларминан каламиш ўлтириб юрипсиз. Ана камтарлик!

- Жуда лаганбардор хотинакансизда. Хадип мени махтўрмей миддаога ўтинг. Кимсиз, қайдан, нима учун келдиз ва хокозо - деди камандур трубкасига мўхўрка тиғип туташтирип чакип.

- Хўп бўлади, Қурумбўй ака. Аввало ўзимди таништирсам, мени атим Ғурратош, памилам Нишонува. Ғурратош Нишанвна десенарам бўлўради. Миддаога ўтсам, Хўкматимиз, қоловурса прзднтмизди тадбиркарлихти ривложлантриш учун чиғорган қорар ва порманларидан рўҳланип силарминан ҳамкорлик қмақчийдим – деди Ғурратош.

- Э, биз мухалипаттаги партия озаларимиз. Ўши золим хўкматизи бизди олдимизда махтўрменг, асабимиз бузулиб мийямизга қон қуйилип қолиши мумкин. Хотин кишига ўхшап чайналоврмастан шартта - шартта гапиринг. Қаннай чғн ҳамкорлик қмақчисиз? - деди Қурумбўй баттар асабийлашип.

- Гапти лўндаси , чўчқахонези арендага берсез ишсиз юрган хотин - қизларди касп – хунарга ўргатедоғон пуллик тўгараклар очариттик. Арендадан чушкан пуллар хесопига партиейнарам қаддини рославоларитти - деди Ғурратош Нишанвна. Қурумбўй бу гапларди диққатминан тинглап бизга буйтип зимдан моналик қоради. Биз индамадик. Бир маҳал Йўлдашвўй дўпписини бошидан оп қўлтиғига қсип иккала қўлиминан бошини изақ қайлади дагин дўпписини яна бошига кийип: - Бу таклипти жиддий мулохаза қлишимиз керак - деди.

Эттасига таклипти мухокама қп тадбиркорлик бўйича ҳамкорлик қлишка рози эканимизди Ғурратош Нишанвнага маълум қлдик. Ғурратош жуда ишбиларман, эпчил хотинакан, тезда ишти бошлаворди. Чўчқахонани синка аралаштирилган ахакминан оқлаб хоналарга эшик - дераза ўннатти. Исталба кўмип сим тортиб сувит чушурди. Кечаси изағдан қорасез чўчқахонадаги ёняткан чирағларди кўрип юрагиз завқу шавққа тўлади. Ғурратош реклама берувди тўгаракка қатнашмақчи бўған аёллар ҳар қаяғлардан кела бошлади. Тўгаракка қатнашяткан аёлларга қорашлик бўса керак эркакларам тез – тез кеп пакитта майда – чуйдаларминан йўхлап туришади. Чўчқахона ховлиси кечасию кундузи зиёратчиларди мошиналариминан бант. Хар – хил инамаркалар, трак хайдейдоғон далнебойшиклар, Камаз, самасувол, трактир, булдизир, запарўжлар, аспол тепалейдоғон мошина, матасекл, валасапт, эшагарава ҳатто инвалитларди мошинасиям бор. Йўлдашвўй қўлига қизил латта байлап кеган – кеткан транспортларди эгаларидан таг жойи учун пул йиғиб юради. Мен чўчқахонани бир чеккасига камир ямейдоғон Вулқонизация очвоғанман. Тешилган - неткан камирларди килиглап ямап эттадан кечкача тинмей ишлейман. Яна тезрақ қайтип кесин деп камирларди қоғоз килигда ямейман дагин мижозди кўзини шамғалат қп туриб камирларга киши билмас бигиз урип қўяман. Бундан ташқари Мамадиёр мошиналар келадоғон йўлларга ўзимиз икки юзлик михлардан ясаган қўлбола камиртешар нишларди тейлап келади. Дами чиққанда бир хил мошиналарди ғилдирагини дискалари ерларга урилип қийшейип кетади. Ишларимиз юришкандан – юришип пул санўриб қўлларимиз қадағўпкетти. Лекин шуниям кўромейдоғон ғаламуслар пайдо бўлди дагин Чапайип вилоят солиқ бошқармасидан Одинаев деган одам келди. У бизга буйтип удастинасини кўрсатип : - Дўлатка налик тўламапсилар, ташкилотинарди ёпаман - деди. Кегин попкасидан қоғоз – қалам оп бинарсаларди ёзип эшиккларга япиштирип пластилин сўрғичка мўҳрини боса бошлади. Буни кўрип ичкаридан Ғурратош Нишанвна чиғдида, Одинаевга: - Келинг, меҳмон. Нима қиляпсиз? Бизди ташкилот ногирон ишчиларимиз эвазига налигдан озот қлинган. Ишанмасез ана, Қурмбўй акамди тепшириб кўришиз мумкин. У киши ақлий ногирон. Психбаниса рўйхатида туралла. Юринг кабинетимга, ишка ойит ҳамма хужжатларди кўрсатаман сизга - деди. Одинаев Ғурратошка эргашиб ичкарига кириб кетти. Орадан хич қанча вақт ўтмей Ғурратош опамди камбинетидан : - Воооой! Войдооооод! Ярдам беринар! - деган порят эшитилди. Биз ярдам кўрсатейк деп югирп ичкарига кирип кетяссак ташқарига ранглари оқарган Одинаев қочип чиғди. Уни кетидан чачлари тўзиган, кўйнаги йиртилган, юзлари тимталанган Ғурратош Нишанвна пайдо бўп чўчқахонани бошига кўтарип бақирди: - Одамлар, ушенар анави йигит ўлгурди. Мелиса чақиринар! Свввволуч, маррррраз номусимди поймол қлди! Духтирдиям чақиринар. Мендан аланиз оп ДЭНКАмди тепширишсин! Мана шунча одам гувох!

Одинаев ўзини оқламоқчи бўп турувди Қурумбўй ўтигини қўнжидан ханжарини оп Одинаевга тейланди. Биз Қурумбўйди ушлап қолувдик Одинаев прсаттан унимлик пейдаланип кўчага қорап қочти. У югирип кетятип бирдан оқсаланди дагин “Ухххх!” дея ерга йиқилди. Югирип борип қорасак Мамадиёр йўлга тейлаган камиртешар нишларди биттаси Одинаевди аяғига кирип тепасидан тешип чиғипти. Тўс – тўпаланг бўп битта шўпир Одинаевди аспол тепалейдоғон мошинага тиғип банисага опкетти. Шуйтип солиқкўмдан қутулдик. Биз Вулқонизацияга кирвоп гурунг қп ўтирувдик Қурумбўй Ғурратошти махтади: - Муна ҳақиқий бокира аёл! Ҳақиқий Жанна дарк! Клара Сеткин! Ўз номусини химоя қп мислсиз мотанат намунасини кўрсатти. Шу аёлга уйланвосаммикин? - деди у. Биз шуйтип анча гурунг қп ўтирдик. Бир маҳал ташқарига чиғсак тўгарак ўтказиледоғон хоналардан аёлларди инграп йиғлаяткани эшитилди. Биз югирип ичкарига кирдик дагин аёлларди вой – войлап йиғлаган овозлари келяткан зшикка яқин бордик. Биз энди эшикди очмақчи бўп турувдик янимизга Ғурратош Нишанвна чопқиллап келди дагин: - Ҳа, буетта нима қляпсилар? - деди чирейлиқ жилмайип.

- Ичкарида кимдир аёлларди уряпти шкилик. Қоренг, бақиришяпти бечаралар – деди Қурумбўй.

Қурумбўйди бу гапидан Ғурратош хандон отип кулди: - Э, ховотир оменг, Қурумбўй ака. Тўгарак машғулотини ўтказгани янги, малакалик прапессрлар кеган. Сал қаттиққўл домлаларакан. Аёллар ўшанга чидамей…

Қурумбўйди беттар аччуви чиғди: - Э, қанақа пеадал одамлар улар?! Аёл кишилардиям шуйтип уриб ўқитадими, век воля не видать! - деп бақирди у. Кегин ўтигиминан буйтип эшигди тевип синдирип очворувди ичкарига қораб уятип кеттик. Қорасак Чапайип калхўз райиси ва бўғалтури яш – яш қизларминан “Тўгарак” ўткизишятканакан.

Қурумбўйди кўзларини поқтаси чиғип ханжарини олди дагин Бадалипга тейланди. Мен, Мамадиёр, Йўлдашвўй учўвимиз Қурумбўйди зўрға ушлап қолдик. Бадалиппинан бўғалтири энадан янги туғма бўп ташқарига югирип чиғишти дагин ўша ахволда мошинага ўтирип қочворишти. Қурумбўй қутулип қоған гориллага ўхшаб қийқирип қўлидаги ханжариминан дераза пардаларини кесиб, диванларди ўриндиғини икс шаклида қирғип, дераза эшикларди тевип синдирворди. Тўгаракка қатнашкан қизлар Ғурратошти кетидан кўчага қорап қочишти.

Қурумбўй : - Хў, тўгарагингаям, малакалик прапессрларингаям полон - пистон! Кўтар кўрпа тўшагингди , харомилар! Ҳамма йўғди насвостириб чўчқахонаниям хорам қлиштинг! - деп бақирди. Қорасак чўчқахонани ховлисидаги инамарка мошиналар, трак далнебойшиклар, Камаз, самасувол, трактир, булдизир, запарўжлар, аспол тепалейдоғон мошина, матасекл, валасапт, эшагарава ҳатто инвалитларди мошинасиям йўқ. Хаммаси қочворишипти. Хозирча шунақа гаплар, Сайтмират ака. Барчага солом денг. Хурматминан укангиз Мизхаппар.

29 ўхтабр, 2008 инжи йил, тунги сохот 10 дан 33 милит ўтти.

Чапайип калхўзи. Тўнғизхона.