Пайшанба, 09.01.2025, 01:24 | Главная |
Наш опрос
Саҳифани баҳолаш
Жами жавоблар: 20
|
Главная » 2008 » Март » 17 » Мизхаппарнинг саккизинчи мактуби
Мизхаппарнинг саккизинчи мактуби | 15:48 |
Мизхаппарнинг саккизинчи мактуби
Солом, Сайтмират ака. Айтсам ишанмейсиз. Ҳалиги сўвихта хорам қаткан қўйимизди ўлигини сотвоған қоссоп борийдию ашини денг, кеча мелисалар мошийнага босип апкетишти. Ўлган қўйди гўшини сотганийчунмас, сиёсий ишминан қўлга олишти. Бир кун бурун кечаси Қурумбўй, Мен, Мамадиёр, Йўлдашвўй тўрўвмиз партиямизди похолияти акс эткан сиёсий пилакатти аши қомалган қоссопти дўканини дуволига килиглап япиштирип келувдик. Эттаман қий – чув бўп қолувди юғириииип кўчага чиғсам мелисалар қоссопти қўлга олишятканакан. Бечара қоссоп: - Мен приздинтимга содиқман! Мени бу сиёсий пилакатга олақам йўқ , жон акалар! – дийишигаям қорамей қўлини қайрип кетига тевиииип тевип апкетишти.Йўлдашвўйди қоссопка раҳми кеп: - Шу ишимиз яхшўмадита, Бечара анча – минча насяга гўш берип тураритти – деди. Қрумбўй бўса ачиништи ўннига : - Индақа кўнгилчан бўменг, қизиласкар Йўлдашин. Бу бир хесопта яхшўлди. Нега десангиз, қоссоп топканини терговчига топширип қомахтан чиғса хўкматка қаршиўлип бизди сапларга қўшилади. Партиямиз яна битта ялангаяққа кўпаяди – деди. Шуйтип уй – уйимизга тарқалдик. Мен кечкача қоссопга ачинип юрдим. Энди, яхшими , ёмонми ҳар холда ҳамкасип. Менам қоссоппанта. Қанча – қанча каристи қўйларини сўйип улпатларга едирворганман. Кечки пайт пўшта қутисига буйтип қорасам, хат кепқопти. Хат қоғоз қопти парчасига ёзилганакан. Уйга кирип шейтанчирахти яқип хатти ўқисам: - Гвардиячи қизилялангаяқ Хаппарашвили. Революсия номиминан буюраман! Бугун кечаси сохот 1:00 да деразани очип отка сакрап мингин доғин, йўл - йўлакай Колчак, Деникин қўшинларини тор – мор қип, босмачилар тўдасини ёрип ўтип чўчқахона томонга қорап чоп. У ерда сени оқ гвардиячиларга қарши олип борилган дахшатли жангларда мотанат кўрсатип қотор ўлдир – медолларди оған қохраман Мамадияренко кутиволади. Т. Ч. К. Прехсидатель Рев. Кома генерал майўр Қурумчук деп икс шаклида имзо чекип қўйипти. Оббоооо – деп ўйланип қолдим. Борей десам ўткан сапаргини сингари яна бита – ямпасини ёстиғини қуритип қўямизми дийман. Бормей десам эттага поп айтип Қурумбўй приздентўпқоса ўрағда йўқ,, машахта йўқ хирмонда хозирўламами деп ўйлап қўяман. Охири боришка қорар қилдим. Кечаси какраз сохот 1:00 да деразани ўгай дадамминан ўгай онамга сездирмей очтим доғин, сакрап кўчага чиғдим. Шуйтип зовурди устига қурилган тахта кўприкдан ўтип гўристон томондаги сўқмах йўлдан чўчқахонага қорап жўнадим. Ойдинда қабристондаги сағаналар жуда хунук кўринаракан. Қабристонди янидан ўтятип сесканип кеттим. Чунки, ортимдан кимдир изма – из келятканга ўхшадита. Тўхтасам уям тўхтайди, қоренг. Юрсам яна эргашади. Мен шаппа тўхтап миндей ўгрилип қорадим. Қорасам, биз аяғига омоч байлап Қорадарёга улақтирган Ҳуббихон туриптита хундей қип. Юрагим чиғип, талағим ёллип, қўлимди буйтип: - Сгинь! Сгинь! Не чистая сила! – дедим. У бўса мўхўрка чекўрганидан чирип, қорайип кеткан чишларини кўрсатип заҳархандаминан: - Ҳааааа, одамхўр қотиллар! Мани аяғимга трахтирди омочини байлап дарёга отип ўлди деп ўйлашувдингма?! Мани аяғимга қара! Санлар омочти пратез аяғимга байлашганакансанла! Қамақхонада лохмачлик қип Ҳўкматка хизмат қиғанимда санлага ўхшаган битта уйинг куйгур ЗЕК ояғимди тепип синдирганийди. Гангрена бошланип духтирлар ояғимди кесип тайлаган.Кегин туман ижтимоий таъминот бўлимидан анаши елим пратез ояғимди берувди. Мана, асқатти. Сенлар ўшаниям кўп кўриштинг! Мана, ёғочтан ояқ қиволдим, суволичлар! Ҳуббихонди ўлтиришомесан! Яна камунустларимиш булар! Камунуст шунақа бўлама?! Санла ҳўкматти теппасига келишсенг халқти қирғин қип бегунох одамларди қонини дарё қилишасанаканта – а, жаллотлар?! - деди. Мен бундей чиқин арвохти хич кўрмаганийдимта. Шучун нур йили тезлигида чоптимми баҳай, чўчқахонани олдига қандей кеганимди, эшиги увирдап кетилган жейттан Мамадиёрди ҳай – ҳайлашига қорамей учип иштопканселярияга қандей кирип қоғанимдиям билмей қолдим. Қорасам, томи ўпирилип чушкан иштоп канселариямиздаги шейтанчирахти ёруғида соялари девдай – девдай бўп партиямизди рахнамоси Қурумбўйминан кастир Йўлдашвўй ўтирганакан. Улар мени кўрип қўрқип кетишти. Ўринларидан турип: - Тиншлихма?! - дийишти жўр бўп. Мен харсиллап, тилимди чиғорип, напасим бувилип уларга бўған воқияни айтиппардим. – Ўзингизди қўлга олинг, қизил ботир Хаппарашвили. Айп ўзимизда. Биздан озгина хомлик ўтипти. Омочти аяғигамас, бўйнига байлап улақтирмаганаканмиз.- деди Қурумбўй ўтиргани жей кўрсатип. Мен раҳмат деп ағдарилип ёткан чўчқа охурини устига ўтирдим. Йўлдашвўй бир аяғи йўқ истолда турган грапиндаги барматухадан истиконга қуйдита менга узатип: - Ичворинг, шоятки, аяғизи қалтирагани тўхтаса - деди. Мен банийяти шипо деп қўлларим қалтирап истикондаги заҳри қотилди оқ урдим. Анчадан кегин Қурумбўй: - Хўп, майли. Индақа хуропотларди йиғиштиринарта,. партиямиздинг навбаттан ташқари пленумини бошлеейк. Труба зовёт, век воля не видать! – деп грапиндаги барматухадан истиконга қуйип ичти дагин, гапида довом этти: - Ҳурманлик партиямиз оъзалари, пленум иштирокчилари, мўҳтарам дептатлар. Бутун дунёга малимки, партиямиз шу кунларда оғир иқтисодий – сиёсий ва молиявий қийинчилихларди бошидан кечирмағда! Биз бугун бу молиявий инқирозга барҳам бермасак изаққа бормимиз, дизаққа борамиз! Партиямизди молиявий бўхрони юзасидан кимда қандей пикр бўса, марҳабат, таклипларини ўртага ташасин. Бироз жимлихтан кегин: - Менга сўз беринар! – деп қўлини кўтарди Йўлдашвўй. – Мархабат, сўз қизилялангаяқ Йўлдашинга – деди Қурумбўй трупкасига мўхўрка тиқип. Кегин мўхўркани туташтирип чекип қўшимча қилди: - Локигин, ҳурмахлик дептатлар, регламентка амал қилинар. Бир сохоттан кўп гапирган дептатти микрапўни ўчирилади. Қисқа, чучунарлик қип гапиринар.Мархабат, учинчи микрапўн . Йўлдашвўям анъанага амал қип барматухадан истиконга тўлдирип қуйип ичти. У яна қуйятканийди Қурумбўй ҳай – ҳайлап тўхтатип қолди. Шундан кегин Йўлдашвўй ўвзини каптининг арқасиминан буйтип артип гапиришка бошлади: - Мен қисқа гапираман. Менда партиямизди молиявий инқироздан опчиғиш ичун “Бонкани уриш керак” деган ажейип таклип бор. Бу “Иш”га бевосита раҳбарлик қилишни зоналарда ўтирип катта тажибалар оширган, партиямизди рохнамаси, доналарди донаси, генрол полкўвник Қурумчик жаноби олийларига топширсак. Нима дийсилар? - деди. Бу гапти эшитип мен қарсак чолвордим. Мамадиёр қарсак чолмади. У сўз олип Йўлдашвўйга: - Бонкани урамиз дийсизма? Ё пирай! Э, бонкани урсак нима бўлишимизди биласизма? Бонка бизи урип қўймасин! Гапка Қурумбўй аралашти: - Қизиласкар Йўлдашинди таклипи тўра. Бизди дўлатта диндорларди, жўрналисларди, сиёсатчиларди қомейди. Омо, бонкани урганди қомамейди. Бахузурўлинар. Бизи дўлатта индақа бонкани урганлар тиқилип ётипти.Уларди биттасиям қомалгани йўқ. Шучун, уртақ дептатлар, бу таклипти мен ҳозир овозга қўяман. Қана, эмаса қизиласкар Йўлдашинди бонкани уриш тўрасидаги таклипига овоз беринарчи, хурматлик дептатлар. Қаршилар битта, бетараплар битта. Таклип кўпчилик овозиминан маъқулланди. Табриклайман, қизил ботир Йўлдашин. Қурумбўй шундай дия трупкасини Йўлдашвўйга узатип: - Чекасизми, чекист Йўлдашин, - дўстлик трупкаси - деди. Йўлдашвўй қўлиминан трупкадан ўзини буйтиб зашишайт этип ортига чистарилди: - Йў, йў, рахмат, ташаккур, апандим. Мен носка ўтволдим - деди. - Да, ну маладессс! Клёва! Носка ўтволип яхши қипсиз. Чунки нос бизди ота бувамиздан қоған миллий мўхўркамиздир. Иложи бўса хаммамиз нос чекишга ўтиб миллий анъаналарди оғишмей довом эттиришимиз, келажак авлотларга ибратўлишимиз керак - деб Йўлдашвўйди мақтади Қурумбўй. - Бонкани уриш осон ишмас ўртақ генрол, олдин лойиха, хариталар чизип, катта тайяргарлик кўриш керак. Кинода кўрганман - дедим мен. - Ховотир олманг, ўртақ қизиласкар. Мен ҳаммасини ўйлап миямда пилон чизип қўйдим. Эттага қоранғида туртинип юрмай кундуз кунила урип қўяқаламиз бонкани, век воля не видать - деди Қўрумбой. - Ха, индақа бўса яхши дедим мен. Шуйтип уй-уйимизга тарқалишдик. Эттасига ўгай дадам минан ўгай онамга бор хақиқатти айтиб қайтип кемасам маендан розўлинар деб рози-ризолчик сўрап хайрлаштим. Мен энди манақа пича ёлғиз ярим етимманта. Аши тирик етимлигимди хесопка олиб ўгай дадам минан ўгай онам менга хич қаттиқ гапиришмейди. Улар шишип йиғлашди. Меҳрибон ўгай онам ҳатто кўйнагимди яқасига тез тасир қиладақан захарди тикип: - улим, новодо қўлга чушип қосенг яқангди буйтип чишлагин. Осонгина дунё ғам-ташвишларидан қутуласан деп насахат қилди. Ўгай дадам бўса бечара мени бағрига босип кўзига ёш минан: - Анча -минча урип – тевип, калтаклап, бошингди болтаминан урип ёрип қўйганларимга , пртавагаз кийдирип хово ўтказейдақан шлангкасини буклап томоғингдан кислорот ўткизмей қўйганларимга, товонингди пичахминан ёрип ичига кўзтиканди тиғип бедапаяда узуууун қамчиминан савлап қувлаганларимга розўғин - деди. Силарам хаққинарди холол қилинар - дедим мен. Бу гапимди эшитип ўгай дадам минан ўгай онам осмонга қорап йиғлаб бўрига ўхшап улишти. Қўни-қўшнилар хайрон. Мизхаппар армия кетяпти шекили деп. Айниқса итим Цезерь минан хайрлашятканимда қўшниларам йиғлаворишти. Мен Цезарьди бўйнидан қучақлап - Бўпти эмаса, Цезарьжон, бир пейтлар қариндошларингди сўйип улпатларимга едирворганийдим. Рози ўғин, ҳайр, ўшна. Сен анча – минча улпаттан, дўсттан ишончлирақсан. Сен ит қиёпасидаги одамсан. Дўстларим эса одам қиёпасидаги қутулган итларакан. Апсус, минг апсус, ит тилидан хич қайда дарс беришмайди. Ўқитишса ит тилини ўрганип аши тилда илмий иш ёқлариттим. Ит тилида шеърлар ёзип қомоқхонадан сенга жўнатариттим – дедим. Итим бечора калтагина думини ликкиллатип ғиншип йиғлади. Сенам берган сувакларинга розиўғин деди шекиликта. Мен хуржунди кўтарип кўчага чиғип кетятсам ўгай дадам йиғлап: - Улим, бир милитка тўқтап тур, мен ҳозир - деп уйга кирип кетти. Кегин патапаратимизди апчиғип: - суратга чушип қўйейк , сен Мизхаппар ўртада тур.Ҳамма кулип турсин, ҳозир манабеттан қушча учип чиғади – деди. Шуйтип суратка чуштик. Мени ўгай дадам минан ўгай онам, маҳалла – кўй, қўни-қўшни, ёшу-қари, ёру биродарлар, ҳешу ақраболар кўзларида ёшминан қўл силтап кузатип қолишни. Итим бечара Толмозоргача менга эргашип келди. Қайт деп шуввало ялинсамам келоврди. Ноилож поччам берган кирза этигимминан жағига беш – олти матта тепувдим иней кетди. Айтилган жойга борсам жамахат жам битта мен кам бўп турганаканман. Қурумбўйга эргашип йўлга чиғдик. Йўл юрсагам мўл юрип бир тепаликка етканимизда Қурумбўй тўхташка буюрди. Хайрон бўп тўхтадик. Шунда Қурумбўй сафар халтасини ерга қўйиб ундан муштей, муштан каттарақ тошларди олди. Анан тошларди бизга тутқазди дагин, ўзи йигирма метрча жейга юрип борип бир тўнкага кансарва бонкасини қўйди. Кегин бизди янимизга кеп: - Ҳа, қани эмаса, уринар бонкани! - деди. Нега? дедим мен хайрон бўп. – Буни бонкани уришка нима олақаси бор? - деди Йўлдашвўй. - Ўзларинг бонкани урамиз дийишдину. Ана бонка. Нега уришмаяпсан, век воля не видать? - деди Қурумбўй хайрон бўп. Бу гапти эшитип Мамадиёр овозини чиғормей елкаларини силкитип куловрди дагин, куловрди.Кулўрип қўлидан тоши чушип кетти. Унга Йўлдашвўй жўр бўлди. Энди менам куламан деп турсам, Қурумбўй аччуви чғип Мамадиёрди хиппа томоғидан бўғди дагин: - Йенангди полондақасига куляпсанми-а, эй?! - деди. Кегин бизга қорап: - Нега ҳанқайиб туришипсан, ярдамлашишсенгўмейдима? Бундей чиқин хойинди мўйнига тош байлап дарёга чўктиреейк! – деди. Қоренг, шундай тентак одам партиямиз рохнамаси бўса, биз қандей қип хўкмат теппасига келамиз, Сайтмират ака? Шуларди кўрееееп турип кўйнагимди яқасидаги захарди чишлавогим келди. Майли эмаса. Мен энди уйга борей. Бутун дунёдаги ўзбек Ватандошларга солом айтип қўйинг. Ҳурматминан қизиляланғаяқ Мизхаппар.
|
Категория: Ҳажвиялар |
Просмотров: 1647 |
Добавил: valfajr
|
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи. [ Регистрация | Вход ]
|
| |