Мизхаппарнинг еттинчи  мактуби
Сайтмират ака, солом - алик қилишкаям вақт йўқ. Фавқулотта мўҳим
янгилиг. Қурумбўйди бу сапарам қомашмаганийди у аччуви чиғип: - Мана
эээээнди мендан кўрасан приздентўлишти деп турип оппозисияга ўтип
кетти. У ҳозир Қорадарё томондаги йилғинзорга қамиштан чайла қурип
уйигаям кемей ашағда муҳожирликда яшаяпти. Кеча кечаси қоренг, дараза
тақиллап қолди. Шейтанчирахти кўтарип борип деразадан миндей қорасам,
бир кепка кийган қизғиш соқоллик одам менга буйтип қорап турипти.
Кто ты? - десам - Мен, менман, Мизхаппар , деразани оч, ўшна - деди.
Овозидан танидим, Қурумбўйакан. Каристи қўйини пўстагидан соқол -
мейлўв қип, жағига килиглап япиштирвопти доғин, Ғиладемир Илич Лелинга
ўхшап шапка кийвопти. Деразани очип: - Ҳа, тиншлихма? - десам Қурумбўй
кистасидан хат чиғорип менга берди доғин, "Чей ишейк” дийишимгаям
қорамей ” Раҳмат, ўшна, бошқа сапар. Фурсатўпқолар. Мени қидирип
юришипти. Побегдаман, век воля не видать” деп кетип қолди. Хатти очип
шейтанчирахти ёруғида миндей ўқисам, хатта: - Қизиласкар Мизхаппар,
Революсия номи билан буюраман, эттага кечаси сохот 1:00 да деразани
очип сакрап отка мнип, Қорадарё томондаги Чўчқахона харобаларига қорап
чоп. Чўчқахона олдида сени революсиён камтетти оъзаси, қизил аскар
Йўлдашин кутиволади, т. ч. ка. Прехсидатель Ревкома Комиссар Қурумчук -
деп ёзип қўйипти. Эттаси куни Чўчқахонага борсаммикин ё бормасаммикин
деп кечкача иккиланип юрдим. Кечаси сохот 1:00 да деразани очиб кўчага
сакрадим доғин, ўгай дадамминан ўгай онамди "Қаёққа?!” дийишигаям
қорамей туманда чўчқахона томонга қораб жўнадим. Бир томонда ота -
энани олдаш гунохўса, иккинжи томонда харбий сир. Салдат одам харбий
сирди ошкор қилама? Шуйтип Чўчқахонага борсам Йўлдашвўй мени кутип
турганакан. Йиртиқ кўжинний курткасини кийип, яқасини кўтарвопти. У иях
- бияққа аланглаволип қани, марҳамат, юроврсинлар, юроврсинлар – деп
мени ичкарига бошлади. Вайронага кирсак томи ўприлип чушкан штаб
канселярияда Қурумбўйминан Йўлдашвўй ўтирганакан. Бир аяғи йўқ истолди
устида шейтанчирах ёняпти. Шейтанчирахти янида "Халқ сўзи” деган
газийтаминан ярми ичилган вийна, битта памадори, икита истикон турипти.
Қурумбўй газийтани буйтип йиртип турип унга мўхўрка ўради доғин
тилиминан ялап, ўрамани япиштирип шейтанчирахти пилигида туташтирип
чекти. Анан менга қорап: - Келдингизми, қизиласкар Мизхаппар? - деди.
Хутти шундек, ўртақ камандур - дедим мен. Қурумбўй: - яхши деди доғин,
мўхўркани чекип - чекип, уни Йўлдашвўйга узатип: - Чекасизми, чекист
Йўлдашин? - деди. Йўлдашвўй ўрамани олип: - Раҳмат, Камандур - деди.
Сўғин мўхўркани чекти. Чектию бирдааааан денг, тамағи қичишип, тилини
буйтип кўвача қип чиғорип, қўйга ўхшап йўталоврди, йўталоврди. Анчадан
кегин: - Ўўўўўўўўўхххх, ўткир мўхўркекан, ўпкамга санчилип қолди. Ўлип
қолаёздим. Воооохх… Бир сапар 96 градуслик техничиский испиртти сув
қўшмей ичворип шунақа сал қоғанийдим картишка кавлагани кетворишка -
деп қўйди. Қурумбўй бу маҳал эйнаги йўх қоранғи деразага
ховотирликминан қорап қўйди доғин, қўйнидан китоп чиғорди. Мен у китоп
Хитлердинг китопи бўса керак деп ўйлаганийдимта. Индақамасакан. Китопти
бетига "Чалпак ёққан кун” деп ёзип қўйилинипти. Қурумбўй китопти очип
гапира
бошлади: - Аввало ассалому алейкум, ҳурмахлик "Буюк яланғаяқлар”
партиясининг кенгаш оъзалари. Съездимиз қатнашчилари.Биз Хўкмат
теппасига кемақчиўсек, аввало чўпчахларга ихтиборди кучайтиришимиз
керак. Чўпчахларда зўр кураш усуллари бор. Мисолчун манабейтга бир
чўпчах бор. Қаердайди, ҳа, муна. Шунда чол ўғилларини буйтип чоғирип
уларга биттадан чўпах берипти доғин, қани эмаса, шу чўпахларди
синдиринарчи? -депти. Ўғиллар чўпахларди синдирипти. Оқсоқол ҳайроооон
бўп ўғилларига: - анави ходалар боғламини синдиромасенар керак? -
депти. Тўнғич ўғил ходалар боғламини буйтип даст кўтарип турип
қарсиллатип синдирип тейлапти. Буни кўриб оқсоқол: - Вей, шунча
кучларинг воракан, ишлашсенг бўмийма – а ?! - депти. Ўғиллари уятип
ерга қораааап турганакан оқсоқол гапида довом этипти: - Энди Мен қарип
қолдим. Сен паразит, текинхўрларди бақишга пинсам етмаяпти.
Уч бирдей хўкиз эттадан кечкача еб – ичиб тилвизир кўрип ётишўрасами?
Сенларам миндей одамларди увлларига ўхшап кўчага чиғип ишлап пича пул
топиб рўзғорга ярдамлашишсенгўмейдими? Бет боми сенларда, ноинсоп
аблахлар? - депти. Шунда тўнғич ўғил: - Ота, шаҳарда зовут - пабрикалар
ханқайип ёткан бўса, Рассияга борсак тақирбошлар арматураларминан урип
бошимизди ёрса. Нима қилишимиз керак? - депти. Бу гаплардан оқсоқолди
аччуви чиғип: - Учўвинг битта ҳампани ўннатип новвойчилик
қисенг бўмийма? Я бўмаса талага чиқ Мизхаппарминан билла. Я бозорга
борип арава судра. Тирихчилихти айпи йўқ. Я бўмаса эски шаҳарда
Дамасларга одам чақир. "Ҳа, келинг ака, Жоҳон бозоригами? Ўтиринг,
какрас Сойгузарминан юради. Клара Сеткинди олдида чушип қолўрас. Амма,
хўв катаг буви, адашменг! Хўв опоқ қиз!” деп турсенгам беш – тўрт сўм
беради шўпирлар. Қайтишта иккита нон кўтарип кесенг кечқурун ўзларинг
йийсану заҳарди егандей! Менга япишволишасами, дармаедлар?! Чиқиш,
довой науй - деп чол ўғилларини кўчага қорап сура бошлапти. Шунда
ўртанча ўғил остонага аяғини тирап: - Жон ота, бизди кўчага хайдаменг,
интимос. Биз кўчага чиққани қўқамиз - деб йиғлапти. Чол ҳайрон бўп: -
Ие, нимадан қўрқасанлар? – деса, кенжа ўғил: - Кўчага чиқсак мелисалар
чўмчегимизга Хизбиттахрирди варақасини соб 159 инжи истатяминан
қоматворса нима қиламиз? - депти. - Вей, шуям проблемами, а? Муна,
оненга айтамиз, кисталаринга қум солип қалмахти лескасиминан чирейлих
қип тикиберади - депти оқсоқол… Бу гапти эшитип тўнғич ўғил: - Ыыыыыы-
хы – хы – хыыыыыы – деп беўхшов кулипти… Шу маҳал хутор томондан
итларди безовталанип хургани
эшитилди. Қурумбўй шейтанчирахти пуфлап ўчирмахчийди эйнаги йўх
деразада акулага ўхшап кўзларини олмаси ирғип чиққан, айёрона
табассумлик каламуш башара кўринди. Миндей қорасек, у Найман деган
қишлахтан кепқоған маҳалла посбони Ҳуббихонакан. У: - Хормаааана, ҳа
астўйдил, мақилупсила бетта? –деди мўхўрка чекўрганидан чирип, қорайип
кеткан чишларини кўрсатип инжейганича. - Ҳа, нима, энди сени деп
улпатчилигам қимейлихма? - деди Қурумбўй аччуви чиғип. Ҳуббихон эйнаги
йўх деразадан ичкарига кирди доғин, истолда турган вийнага қорап: -
Сила помидорминан закска қиласилами?-деди. Ҳа, сен памлдори емейсами? –
деди Қурумбўй. Ҳуббихон: - ман колбаса, бодринг билан закска қиламан,
ўргилей –деди. – Бирдааан қурумбўйди аччуви чиғип: - Э, ғилдира,
биердан падла. Сен билан гаплашишам бизга за падло, век воля не видать.
Қурумбўй шундей деп турип бир – икки метр орқага чисталлиди. Кегин денг
шимини пойчаларини буйтип шимадалади доғин, юғириииииииип кептурип
учига рандани тиғи маккамланган патинкасиминан кетига бииир тепувди
Ҳуббихонди шими йиртилип кетти. Ҳуббихон кетига ўгрилиб шимини
йиртилган жейтига қорап турди дагин, йиғлап Қурумбўйди яқасига осилди:
- Ҳа, йигитгина ўлгур жумаймак! Қоратаппак! Хаппи, сани! Партия
тузганингдиям, қизил аскар деганингдиям, камисарлигингдиям маҳалла
камкетка айтаман! Маҳалла камкет мани поччам бўлалла! - деди.Буни кўрип
Қурумбўйди энсаси қатти доғин истолдаги шишани буйтип оп "Революция
хавп остида !” дия шишаминан Хуббихонди калласига бир урувди шиша синип
Ҳуббихон хушидан кетти. Қорасак, Хуббихон сулайип ётипти. Мамадиёр уни
томирини буйтип тепширип кўрип қўли билан "Томом” дегандей ишора қилди.
- Век воля не видать. Кажется я его замочил – деди Қурумбўй. - Да,
камандур, мокруха – деди Йўлдашвўй. – энди нима қиламиз? – деди
ховотирликминан Мамадиёр. Қурумбўй ўйланип турди дагин: - Аяғига анави
омочти байлаб даряга ташаворсак, бу сек. сот падлани ўлигини итам
топомейди деди. Камандурди ҳўкми ҳўкта, "Хўп” деп Ҳуббихонди жасатини
кўтарип соҳилга обордик. Сўғин трахтирди омочини аяғига байлап турип
даряга улоқтирдик. Бу пайт Куйганёр томондан Чапайип калхози талаларини
ёритип ой чиғди. Биз шейтанчирахти олип чўчқахонага қайттик. Анан
партиямизди съездини ўтказип уйга қайттик. Мана энди шейтанчирахти
ёруғида сизга хат ёзип ўтириппан. Итим Цезарь нимагадур безовталаняпти.
Ҳар ихтимолга қарши қуролди таяллап қўйўрей. Лекин қуролимга гап йўхта.
Рогатка с оптическим прицелом.Ўқ – дориям шуедейкан, яхши. Муна, махсус
чархлап қирралари чиқарилган тошлар.Э, бу революсиянерлик қийин
бўларакан. Бўпти эмаса, Сайтмират ака. Шейтанчирахти ўчиряппан.
Пуффффф! Ўххххх бллллат, яна мўйлўвим куйди. Ҳурматминан Мизхаппар.
|
