Танеда Сантока
Хайкулари ( 1882 - 1940)
Шундай кетмоқдаман Сўзанакни қалпоғимга Қўндирганимча.
*** Ёлғиз ўтирибман Ромларга елимлаб Янги қоғозни.
*** Қандай ва қаёқдан қарамайин Ҳамон ёғаяпти тўхтамай Ёғаяпти қор.
*** Чирилдоқлар чириллар. Беркинишнинг иложи йўқ Бу товушлардан.
*** Ҳамон учаяпти Кузги дарахтларнинг Япроқлари совуқ шамолда.
*** Дам олиб ётган чоғим Қизил сўзанак Оёғимга қўнди ўтлоқда.
*** Яхшилаб чайнаш керак, Ҳафсала билан. Гуруч бу гуручда…
*** Саке ичиб Чирилдоқлар билан Ухлаб қолибман.
*** Ёзги сел шовқини Йиллар ўтиши билан мен каби Қарибди у ҳам.
*** Мана учрашдик ниҳоят, Баланд қояларда чой буталари. Улар гуллабди.
*** Аёзли қиш кечаси. Совуқ изғирин. Мен қаерда тунайман энди?..
*** Қаёққадир шошар Совуқ булутлар Чексиз осмонда…
*** Далада изғирин. Тошларни тераман Кузги шамолда…
*** Қишки ёмғирлар. Назаримда, Ўлмаганга ўхшайман ҳали…
*** Қандай ивиб кетдима! Боягина ҳув анави, Булутлардан ёққан ёмғирда!..
*** Узуликсиз ковшанаман. Менинг овқатим - Гуруч кепаги.
*** Ҳой ,ноинсоф чигиртка! Халтадаги гуруч ўзи оз! Эртагача етсин…
*** Кечки овқат йўқ. Кузатаман қуёшни Тоғлар ортига…
*** Оҳ, қандай ажойиб Сел бошланиши! "Тук - тук - тук - тук”…
*** Ёлғиз капалак пилдираб Учиб айланяпти. Ҳамма ёқда тош.
*** Оқшомда уйга қайтаяпман Қор устини қоплаб борар қор. Таралади сукунат хиди.
*** Май оқшоми. Бақалар қуриллаши аро Поезд шовқини.
*** Айвонда ўлтириб Тонги шаббодада Умебоси қиёмин ейман . . .
*** Ёлғиз ва сокин Жим - жит ўнгирларнинг Шаффоф тонглари . . .
*** Июль жаласи Тошиб кетдими дейманда , Само тўғони . . .
*** Хотиралар учиб келар Қайдандир бирдан Оппоқ ювош капалак билан . . .
*** Атроф тоғ ўрмони , Бошим остида тош . Ва булутлар кузги осмонда . . .
*** Тунги ибодатхонада Тонгача мушук Ўйнайди парвона капалак билан
*** Йўлда касал бўлиб қолдим , Мана энди тунги зулматда , Тинглаяпман сел шовқинини . . .
*** Қоронғи тушди Энди ойдин тоғлардан Ахтараман тунамоққа жой *** Нахот шу кул қолган бўлса Ёқиб юборилган кундалигимдан ?. . .
*** Тонг палласи йирик томчилар Ноғора қилиб чалар Кулбанинг томин .
*** Бурга чақиб ухлатмаяпти . . . Юлдуз тўла бепоён осмон . . .
*** Денгизларга тикилганимча Сохилдаги ўтлоқда Бўшанаман , хожат қиламан
*** Болакайлар ўйнаб юрибди Қабрлар аро . . .
*** Оқшом қўнғироғи жаранглар . . . Оёқларим юрмай қўйди . . .
*** Кузги шамолларда От суғораман . . .
*** Чўчқа менга тикилди , Қизиқишдан очилган оғзига Кирмоқда кузги шамол .
*** Кун бўйи ёмғир ёғди . Мен ўйладим хасратга чўмиб , Олисларда қолган Ватанимни .
*** Емиш сўраб миёвлар мушук Лекин ҳеч нарса йўқ унга бергани . . .
*** Бунча ҳам мазали Бўлмаса гуруч . Кавшанаман бир ўзим ўйчан .
*** Офтоб қиздирмоқда Устарада қирилган Тақир бошимни
Исикава Токубоку . ( 1886 - 1940 ) *** Ярим кечаси кўчада хайрлашаётиб Ўпишгандик иккимиз узоқ . . . Олис кунлар ёнғини . . .
*** Тургеневнинг романин Поездда ўқиб кетаётиб ” Исикари ” дан ўтиб кетибман
Мидзухара Сюоси . *** Кўл узра порлаётган ойни , Томоша қилмас ҳеч ким Барча шоли ўримида . . .
*** Бинафшалар гуллади яна Топталди сўқмоқлар Баҳорги ўрмонларда
*** Олмалар гуллаган . Боягина ёққан баҳор селида , Оппоқ гул қоплади сохил сувларин .
*** Ой порлар . Қайинлар сояси сезилмас , Туманларга чўмган қайинзор
*** Баҳорни кузатаяпман Ёмғирларда шалоббо ивиб Булутлар билан юзма - юз , тоғда
*** Ёмғирли кун . Оқин бўйлаб оқар хризантемалар Кўринмайди биронта қайиқ
*** Чой гуллайди баланд қояда , Шом зулмати қоплаган тоғлар . Олислардан кўтарилар ой
*** Нахотки бинафша Ёлғиз гуллади Тутзорда яна . . .
*** Қалдирғочлар чийиллаб учар , Тоғлар орасидаги уйимнинг , Томи устидан .
*** Хаги гуллаётир Асама тоғига чиқаман Булутларни қайриб . . .
*** Жарлар аро , тўлқинлар узра , Чайкаларнинг ини ёнида Олхўри гуллар . . .
*** Беркинади ўт - ўлан ичра Тунаш учун ўтлоқ каккуси , Яқинлашар тун . . .
Акутагава Рюноске . *** Хатто қуённинг ҳам , Қулоқлари шалпайиб қолди Қандай иссиқ хаво !
*** Мана тонг отди , Қўшиғини тўхтатиб бирдан , Чирилдоқ жимиб қолди
*** Тоғ этакларида Юмилиб қолибди совуқ аёздан , Чой ғунчалари
*** Қишки ёмғирлар , Канал қирғоғидаги чойхонада Ёлғиз бир мехмон . . .
*** Боғ йўлакчасидаги Кўлмакда акс этар Азалия гуллари . . .
*** Қиш кечаси совуқ , Йўлнинг икки чети Бамбук ўрмони .
Нацумэ Сосэки . *** Мен касал ётган хонанинг Бамбук пардасида Кузги капалак
*** Кузги дарё узра , Акс - садо янграр . Чайла қуришяпти узоқда
*** Кузги дарё сохили , Топиб олдим силлиқ , япалоқ . Оппоқ қайрақ тош . . .
Накамуро Кусадо . *** Гилос мевалари Тўлди қирмиз шарбатга Биз ўғил кўрдик . . .
*** Қишки денгиз , Оқаётган гул паллаларидай , Сузар чайкалар
*** Осмонда юлдузлар, Қайиқ тўла олма , Уй тамон сузаман…
*** Кўзага сув қуйдим Қўнғироқлар товушин тинглаб , Янги йил кечасида
Иида Дакоцу . *** Печкада ўтин ёнар , Ойна орти - совуқ денгиз узра Чийиллайди чайкалар . . .
*** Печка эшигин очдим , Охиста , истамайгина Ёнади кўмир . . .
*** Шамолда чайқалиб жаранглар Эшигимга осилган қўнғироқ Анор гуллабди . . .
*** Пашшахонага кириб ётибман , Сўнаётир кузги саҳарда Ўчоқдаги кечаги чўғлар . . .
*** Намиқиб бўкди теваракдаги , Қувраб қолган кузги майсалар. Ёмғир қуяр тоғларни ювиб
*** Эсар ғарбий шамоллар , Кириб келар ёмғир сувлари , Остонага қадар ўрмалаб .
*** Инсон қалбига ўхшар Фақат бир нарса - Кузги ёнар қурт . . .
*** Қор кўмиб ташлади Барча йўлларни Исинаман ўчоқда ёлғиз . . .
Найто Мейсецу . *** Шаффоф сувда Қилт этмайди мудроқ балиқлар Кузги шамол . . .
Такахама Кёси . *** Қор оғирлигидан қийшайган Оғилхона тамонда Марайди сигир . . .
*** Гувиллаган совуқ шамолни , Кўксим билан қарши олиб . Бир зумга унутдим қариганимни . . .
*** Мен бугун хар доимгидан ҳам , Қўпроқ ачиндим гулларга Қиш шамолида
*** Баланд қоя тошлар аро Кўринади мўъжаз бир қишлоқ , Қишки қалтис йўллар .
*** Иккига айрилиб Олисга чўзилар икки ип - Дала сўқмоқлари
*** Хадемай жимиб қолар Ўтинчилар болтаси тоғда , Кузги ёмғирлар . . .
*** Ухланг Токиоликлар ! Биринчи қиш ёмғири ёғар , Тунги жимликда
*** Ариқчани лойқалатиб , Дехқонлар шолғом ювар Хафсала билан . . .
*** Қишки бўрон . Фонарнинг хира нури , Акс этади пақир сувида
*** Мўрини очаман . Қилт этмай осилиб турар , Кул устида мудроқ ўргимчак
*** Биринчи қиш ёмғири , Менинг юрагимда умрбод Қолар энди у . . .
*** Жануб ёққа учиб ўтди қуш , Тумшуғида нимадир чўқиб . Мева шекилли . . .
*** Мана , яна битта чинор новдаси , Яланғочланди . . . Чор - атроф жим - жит.
*** Ўтинчилар қарар , Тоғлардан туриб , Водийларда қолган қорларга . . .
Ковахигаси Хекигадо . *** Оёғим остида ўралашиб , Ўсган майсалар аро Чийиллайди митти жўжалар
*** Мен тун бўйи хайку ёзаман , Хотиним эса Ниманидир ямаб - ясқайди . . .
*** Ўтлоққа чиқаман , Қизғалдоқлар тўзғир шамолда Суқсирлар учиб ўтар . . .
*** Картошка қайнатаман, Товушсиз коинот бўшлиқларида Йиғлар болакай . . .
*** Қорайган ўчоқ мўриси узра Айланади инга жой излаб Қалдирғочлар бахорда . . .
*** Қишлоқда байрам , Қирмизи фонарлар ёнар , Буғу маърар олис зулматда . . .
*** Сув чархпалагин айлантиришдан , Чарчади одамлар Шоли экиш мавсумида . . .
*** Буғда пиширилган шолғомни Сузмага қўшиб еб Ўлтирдим ғамгин . . .
*** Совуқ суягимдан ўтиб кетди Чошгох пайти сохилда Қарағайлар аро дайдийман .
*** Новдалари гулга бурканган Бехи дарахти остида Гуллайди бинафшалар .
*** Хув ана , узоқда ” Ёса ” нинг қишки далаларида Кўраяпман қор қарқараларин .
Исикава Такубоку .
Касалхона деразасига Яқин олиб келишди мени. Одамларни кўриб қувондим.
*** Охири улоқтирдим Куя еган телпагимни мен. Олти йил кийдим уни.
*** Токи Дземмаро.
Узоқларни кўрсатдим бармоғим билан, У ёқларда, у ўлкаларда Оқиб ётар Волга дарёси.
*** Узиликсиз, худди телбадек, Ўйлайвердим аччиқ тамаки чекиб Олис Сибир қорлари хақда.
***
Қайта - қайта ўқийман кўзларимда ёш, Юракка яқин Тургеньевнинг бу китоби. Муқоваси сарғайиб кетган…
*** Ох, неча бор ўчди папирос чўғи, Ҳасратли ўйлар - Аччиқ Рус тамакиси, қиш…
*** Насиваки Дзюндзабуро.
Кузги дарё қирғоғи. Узун - узун ўт - ўлан ичра Балиқ тутаётган одам ўлтирар.
***
Холдор Вулқон таржималари
|